Hakkari

Konu: Hakkari Çarş. Haz. 16, 2010 10:24 pm

Hakkâri

Hakkâri Türkiye'nin
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yüzölçümü 7121 km² olan bir ildir. 2000
yılı nüfus sayımına göre nüfusu 58145'tir.
Doğusunda İran ve güneyinde Irak ile komşu olan Hakkâri'nin batısında
Şırnak kuzeyinde ise Van
illeri vardır. Hakkâri'nin dört ilçesi bulunmaktadır:
Hakkâri merkez
Yüksekova
Şemdinli
Çukurca
En yüksek noktası 4150 metreye ulaşan Cilo Dağları Hakkâri'dedir.
Sırasıyla Hurri ve Urartu Krallıkları'nın parçası olan Hakkâri Pers Krallığı'nın
egemenliğinden sonra Arap egemenliğine geçmiştir. Daha sonra
Selçuklular'ın kontrolüne giren kent 1536'da Osmanlı
İmparatorluğu topraklarına katılmıştır.
Geçim kaynaklarının başında hayvancılık ve sınır ticareti gelen
Hakkâri'de hayvancılığın terör sınır ticaretininse Irak
savaşı nedeniyle darbe yemesi nedeniyle işsizlik çok yüksek düzeydedir.

Halife Ömer döneminde (634-644) Arapların ve birlikleri hemen tüm Doğu
Anadoluya akınlar yaparken Hakkariyi ele geçirme girişimlerinde
bulunmamışlardı. 645te Halife Osmanın komutanlarından Emir Habib bin
Mesleme de Doğu Anadoluya akınlar sırasında böyle bir çaba göstermedi.
Bunda yörenin konumu kadar Arap askerlerinin soğuk
iklim koşullarına dayanamamalarının da etkisi olmuştur. Bu durum Emeviler ve Abbasiler
Döneminde de değişmedi. Araplar iç kavgalar yüzünden
merkezi devletleri yıkılıp küçük beyliklere ayrıldıkları sırada İranda
ortaya çıkan Büveyhoğullarının (932-1062) Irak kolu bir ara Hakkari ve
çevresini ele geçirmek ise de yöre halkının yoğun direnmesi ile
karşılaştılar. Büveyhoğulları Adud ud- Devle (978-983) bu direnmeyi
kırmak amacı ile ele başlarının teslim edilmesi durumunda kente zarar vermeyeceğine
ve ele başlarının bağışlayacağına söz verdi. Halk ele başları teslim
ettiyse de Adud ud- Devle sözünü tutmayarak hepsini çarmıha gerdirtti.
Bu durum karşısında yöre halkı büyük bir savaşım vererek bağımsızlığını
korudu. İslam akımları II.Ömer döneminde başlamışsa bile Hakkari yöresi İslama
karşı tam 720 yıl direnmiştir. İslamiyet yönetimindeki aileler
tarafından kabullendi. Ancak yerleşik aşiretlerin büyük bir çoğunun eski
dinlerinde kalmak için ısrar ettiler. İslamın lehine denge ancak miladi
1415 yılında Cizre ve Hasankeyf beylerinin desteğiyle gerçekleşen ve
adeta bir soykırıma dönüştürülen bir seferle değişti.