Adana

Konu: Adana Çarş. Haz. 16, 2010 9:47 pm

Adana ili Akdeniz Bölgesi'nde 35-38 kuzey enlemleri ile
34-46 doğu boylamları arasında ve yer alan bir ildir. İl merkezi
Akdeniz'e yaklaşık 50 km uzaklıktadır. Seyhan ve Yüreğir ilçeleri ilin
merkezini oluşturur.
Kuzeyinde Kayseri doğusunda Osmaniye Kahramanmaraş ve
Gaziantep batısında Niğde ve İçel güneydoğusunda Hatay
illeri yeralmaktadır. Güneyi 160 kilometreyi bulan Akdeniz kıyılarıyla
sınırlanan ilin yüzölçümü 14.030 km²'dir. Şehir
merkezinin denizden yüksekliği 23 metredir. İlin 13 ilçesi 46 belediyesi 550 köyü bulunmaktadır.
Adana'nın toprakları içinden geçen Seyhan
Nehri sayesinde çok verimlidir. NATO'nun İncirlik Hava Üssü Adana il
merkezinin yaklaşık 12 km doğusundadır

Tarihçe
İlkçağda Adana Anadolu'yu baştan başa
geçerek Gülek boğazı'ndan Tarsus'a inen yol üzerinde bir konak yeriydi.
Hitit tabletlerinden Hititler döneminde kent ve çevresinde Kizzuvatna
Krallığı'nın egemen olduğu anlaşılmaktadır. Yöre M.Ö. 16. yy'da Hitit
Federasyonu'na Hitit Devleti yıkıldıktan
sonra Çukurova'da kurulan Kue Krallığı'na bağlandı. M.Ö. 9. yy
sonlarına doğru Asur M.Ö. 6. yy'da Persler M.Ö. 333'te Büyük
İskender'in egemenliğine girdi. İskender'in ölümünde (MÖ. 323) sonra da
Selefkiler'e bağlandı. M.Ö. 66'da Romalı konsül Pompeius tarafından ele
geçirildi.
Roma İmparatorluğu ve Bizans dönemlerinde elverişli konumu
nedeniyle önemli bir ticaret merkezi durumuna gelen 704'de Halife
Abdülmelik tarafından Emevi topraklarına katıldı. Abbasi halifesi Harun
Reşit eski ilkçağ kalesini (Adana kalesi) yeniden yaptırdı. IX. yy'da
Adana Çukurova'nın önemli bir kültür ve ticaret merkezi durumundaydı.
Aynı yy'da Yazman adlı bir Türk komutan bölgeyi yarı bağımsız yönetti.
Bölge daha sonra Mısır'daki Tolunoğulları'nın eline geçti.
Bizanslılar Abbasiler'in zayıf
düşmesinden yararlanarak 10. yüzyılın başlarında kenti yeniden
topraklarına kattılar. Alparslan'ın Malazgirt Zaferi'ni (1071) izleyen
yıllarda Adana Selçuklular'ın
egemenliğine girdi (1083-1097). Bu dönemde Çukurova'ya Doğu'dan gelen
birçok Türk boyu yerleşti. 1097 Haçlı seferiyle Adana'da Selçuklu
egemenliği sona erdi. 14. yy'in ilk yarısında Memluklar'ın eline geçen
Çukurova'ya çok sayıda Türkmen oymağı yerleştirildi. 1352'de yöreye
Memluklullara bağlı Türkmen Beylerinden Yüregiroğlu Ramazan Bey egemen
oldu. Ramazanoğulları adını alan Beyliğin merkezi Adana'ydı.
Ramazanoğulları'nın yönetiminde kent genişledi camiler hanlar kamu binalarıyla
süslendi. Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi (1517) sırasında Osmanlı
topraklarına katılan Adana'yı 1608'e kadar yine Ramazanoğulları yönetti.
1672'de Adana uğrayan Evliya Çelebi kente ilişkin ayrıntılı bilgi verir.
Adana 19. yy'ın
ortalarına doğru Osmanlı Devleti'ne karşı ayaklanan Mısır Valisi
Kavalalı Mehmet Ali Paşa tarafından ele geçiridi ve Mısır Ordusu'nun
karargahı olarak kullanıldı. Londra Antlaşmasıyla (1840) Osmanlılar'a
geri verildi.1867'deki yönetsel düzenlemede vilayet oldu. 1886'da
Mersin-Adana demiryolunun açılması pamuk tarımının ve kentin
ekonomisinin canlanmasına nüfusun artmasına neden
oldu. Ermeniler'in 1909'daki ayaklanma girişimleri bastırıldı. Birinci
Dünya Savaşı sırasında (1914-1918) Toros ve Gavurdağı tünelleri ve
Bağdat demiryoluyla kent İstanbul ve Suriye'ye bağlandı. Kurtuluş
savaşında Türk-Fransız Cephesinde bulunan ve 20 Ekim 1921'de imzalanan
Ankara İtilafnamesi hükümleri uyarınca 5 Ocak 1922'de Fransız işgal
kuvvetleri kentten çekildi. Bu tarih halen Adana'nin kurtuluş
günü olarak kutlanmaktadır.

Nüfus
Adana DİE 2000 yılı
sayımına göre 2.3 (2.300.000 ) milyondur. Adana şehir merkezi 1.830.710
nüfusu ile 2000 yılından beri Türkiye'nin 4'üncü büyük şehridir.
Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının iki
katına yakındır (95 kişi/km²).
Nüfusun yaklaşık %66'sı kentsel; %34'ü de kırsal kesimde yaşamaktadır.
Adana ili nüfus artış hızı
bakımından Türkiye'de 3. sırayı alır (yılda yaklaşık %0.36).
Çalışan nüfusun genel nüfusa oranı %40'ın üstündedir. Bunun yaklaşık
%65'i tarım %15'i işleme endüstrisi
kollarında çalışır.
İklim
Adana ilinde en yüksek sıcaklık 45°C en düşük sıcaklık ise
-8.4°C dolaylarındadır. İlde en çok yağış ise bahar aylarında görülür.
Ortalama nisbi nemin % 90 'ın üzerine çıktığı da görülebilir.
Aladağ Feke Pozantı Saimbeyli Tufanbeyli ilçeleri
dağlık ve yüksek yayla karakterindeki geçit bölgeleri olup ova
kesiminden farklı iklim değerlerine sahiptir. Bu bakımdan il genelinde
tarımsal faaliyetler uzun zaman periyodunda tamamlanmaktadır.
İlde iklim dağlık ve ovalık alanlarda farklılık göstermekle birlikte
tipik akdeniz iklimi karakterindedir.Yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlı
geçer. Yükseklerde yağışlar genellikle kar şeklinde düşmektedir.
Ekonomi
İlin önemli geliri tarım otomotiv tekstil kimya hayvancılık'dan elde
edilmektedir. İl merkezinde bir tren istasyonu şehir yakınlarında ise
bir sivil havalimanı(Şakirpaşa Havaalanı) ve Ceyhan ilçesinde 2 Yumurtalık ilçesinde 1
tane olmak üzere 3 adet liman bulunmaktadır.

Tarım
Adana'nın yüzölçümü 1.403.000 hektar olup; bu arazinin 539.000 hektarı işlenen
tarım arazisi 48.970 hektarı çayır ve
mera
547.730 hektarı orman-çalılık ve fundalık 235.300 hektarı
dağlık-taşlık 19.000 hektar alan ise su
yüzeyleridir. Sulanan Tarım Arazisi 217.562 Hektardır.
Büyükbaş Hayvan Sayısı 142.560 Adet Küçükbaş Hayvan Sayısı
454.398 Adet Süt Üretimi 134.456
Ton'dur.
Cumhuriyetle birlikte tarıma büyük bir önem vermiştir köylüden alınan ağır
vergileri ortadan kaldırmış böylece tarımı teşvik
edilmiştir. 1950'li yıllardan itibaren traktör sayısının artması 1956 yılında Seyhan
Barajı'nın açılması tarımsal mücadelenin
başlaması ile birlikte tarımsal arazi artış gözlenmiştir. 1970'li
yıllarda sulama kanallarının açılması ile birlikte sulanabilir arazide
artış olmuştur. 1980'li yıllarda II. Ürün uygulamasına geçilmiş ve 15 milyon dekar alan
değerlendirilmiş soya mısır yer fıstığı ekim
alanlarında büyük bir artış olmuştur. Özellikle son üç yılda yapılan
çalışmalarda ova bölgesinde sebzecilik meyvecilik ve özellikle
seracılık konusunda önemli gelişmeler sağlanmıştır. Sera üretiminde
alçak ve yüksek örtü üretimi yapılan alanlar hızla artış göstermiştir.
Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü 1931 yılından beri hizmet
vermektedir.
Adana Türkiye'nin mısır
ihtiyacının hemen tamamını karşılamaktadır.

Sanayi
1950'li yıllarda hızlı kentleşmeye bağlı olarak inşaat malzemesi üreten
fabrikalar da faaliyete başlamıştır. 1956 yılında Osmaniye Gaziantep İçel Konya yollarının birinci
sınıf yol durumuna gelmesi Adana'nın transit merkez olmasını sağlamış ve
ilin önemi artmıştır.
İl genelinde faaliyet gösteren ve Adana Sanayi Odası'na kayıtlı 10 ve daha üstünde işçi
çalıştıran işyeri sayısı 732'dir. Bu rakam düşük olarak görülebilir.
Ancak faaliyet gösteren sanayi işletmelerinin birçoğu büyük ölçekli olup
çok sayıda işçi istihdam edilmektedir. Bu gün ülke genelinde faaliyet
gösteren 500 büyük sanayi kuruluşunun 18 adedi Adana'da bulunmaktadır.

Turizm
Tarih ve kültür turizmi
Arkeolojik sit bölgeleri tarihi kalıntılar ile
kültürel ve etnoğrafik değerler; Adana ilinin en önemli turizm
kaynaklarındandır. İlde kültür amaçlı gezilerin önemli bir kısmı
Karatepe'ye yapılmaktadır. Plan döneminde de bu ilgi ve isteğin süreceği
sanılmaktadır. Karatepe konumu itibariyle arkeolojik değerlerinin
yanısıra doğal güzellikleri de içermektedir.
Sit Bölgesi Aslantaş baraj gölü çam ormanları ile kaplı
bu alan; 7.715 hektar büyüklüğündeki Karatepe-Aslantaş Milli Parkını
oluşturmaktadır. Baraj gölünün yarattığı peyzaj anılan orman varlığı
nedeni ile Ege-Akdeniz kıyılarında görülen manzaralarla eşdeğerdir. Bu
özellikleri ile Karatepe doğa ve kültür değerleri
karışımını sergileyen bir açık hava müzesidir.

Ekoloji turizmi
160 km uzunluğundaki kıyı şeridinin 45 km'si kumul sulak sazlık ve benzeri gibi
doğal alanlardır. Bu alanların en önemlisi Seyhan nehrinin meydana
getirdiği Tuzla ve Akyatan gölleriyle Ceyhan nehrinin
oluşturduğu Akyayan gölü ve Yumurtalık dalyanıdır. Her iki alanda önemli
çevre bilimsel(ekolojik) zenginliğe sahiptir. Doğal ortamlarında az
bulunan çeşitli kuşlar ile deniz ve kara canlıları yaşamaktadır.

Rafting
Tahtalı dağlarından doğan Tufanbeyli Saimbeyli ve Feke
ilçelerinde geçen aşağıda Seyhan nehrine karışarak denize dökülen Göksu
ırmağı kıvrımlı güzergahı ve uygun debisi ile rafting sporuna çok
uygundur.

Termal turizm
İlde termal turizmi fazla önem taşımasa da yöre halkınca termal turizm
alanlarından faydalanılmaktadır. Bunlar Aladağ yakınlarındaki Acısu
İçmesi Ceyhan
yakınlarındaki Tahtalıköy Kokarpınar İçmeleri kent merkezindeki
Kurttepe Alihocalıdır.

Av turizmi
İl sınırları içinde Toros dağlarında dağ keçisi geyik yaban domuzu keklik bıldırcın üvelik tavşan yaban ördeği yaban kazı ve benzerinin
avı mevsimine göre yapılmaktadır. İlde deniz avcılığı da gelişmiştir.
Yumurtalık'ta Çamlık ve Yerkuma Karataş'ta Akyatan Tuzla ve Burma boğazı
dalyanlarında kefal levrek çupra lagos dil balığı kara kulak mercan ve karides avı ile
baraj göllerinde sudak sazan yayın (gelebicin) yılanbalığı avı
yapılmaktadır. Ayrıca incir kuşu arapbülbülü ve sutavuğu
avı da yapılabilmektedir.

Göl ve su sporları turizmi
Seyhan Çatalan baraj gölleri su
sporlarının gelişmesi için oldukça uygundur.

Adana ve çevresindeki önemli bazı yapılar
Arkeoloji Müzesi
Adana Bedesteni
Hasan Ağa Camisi
Magarsus Kilisesi
Taşköprü
Ulu Camii (Adana)
Eski Camii
Yağ Camii
Sabancı Merkez Camii
Yılankale
Anavarza Kalesi
Dumlu Kalesi
Kurtkulağı Kervansarayı
Haydar Ağa Camisi
Sirkeli Höyüğü
Misis Köprüsü